برای نمونه، در زبان انگلیسی امروزی کلمه «شراب» همیشه به آب میوه تخمیر شده اشاره میکند و اغلب لغتنامههای امروزی فقط این ترجمه را منعکس خواهند کرد. ولی لغت نامههای قدیمیتر نشان میدهند که زمانی کلمه «شراب» به زبان انگلیسی میتوانست به معنای شراب تخمیر شده یا آب انگور تخمیر نشده باشد.
اطلاعات بیشتر در رابطه با اینکه چرا مصرف شراب یا نوشیدنی الکلی بی فایده است؟
اگر شما از بیشتر اقشار مسیحی بپرسید که چرا الکل مصرف میکنند، بسیاری پاسخ خواهند داد که کتاب مقدس مصرف نوشیدنیهای الکلی را تا آنجا که منجر به مستی نشود نهی نمیکند. به تصور آنها استفاده متعادل الکل قابل پذیرش است. اما علم به ما میگوید که مقدار الکل حتی اگر یک گیلاس باشد اختلال در عملکرد ذهن و بدن را در پی دارد. این مسیحیان چند گیلاس نوشیدنی الکلی میتوانند بنوشند قبل از اینکه مست شوند؟
اگر به آن دسته از آیات کتاب مقدس که مسیحیان برای دفاع از نوشیدن الکل مورد استفاده قرار میدهند نگاهی بیاندازیم، خیلی زود متوجه وجود مشکل اساسی در ترجمه، تفسیر و درک این آیات می شویم. نوشته ذيل به هیچ وجه کامل نیست ولی مسائل اصلی را برای خواننده مشخص خواهد کرد.
آیات بسیاری در کتاب مقدس وجود دارند که مصرف الکل را رد میکند ( سفر لاویان باب ۱۰ آیات ۸ الی ۱۱؛ داوران باب ۱۳ آیات ۳ و ۴؛ امثال سلیمان باب ۳۱ آیات ۴ و ۵؛ باب ۲۳ آیات ۳۱ الی ۳۳؛ باب ۲۰ آیه ۱؛ رساله اول به تیموتائوس باب ۳ آیات ۲ و ۳). در عین حال آیاتی هم وجود دارند که شراب را بعنوان برکتی از طرف خدا برای لذت بردن نشان میدهند (سفر پیدایش باب ۲۷ آیه ۲۸؛ باب ۴۹ آیات ۱۰ الی ۱۲؛ مزامیر باب ۱۰۴ آیات ۱۴ و ۱۵؛ اشعیا باب ۵۵ آیه ۱؛ عاموس باب ۹ آیه ۱۳؛ یوحنا باب ۲ آیات ۱۰ الی ۱۱). چطور کتاب مقدس می تواند موضوعی را هم محکوم کند و هم بپسندد؟ اگر معتقدیم که تمامی کتب مقدس از روح القدس الهام شدند (رساله دوم به تیموتائوس باب ۳ آیه ۱۶) پس هیچ مغایرتی در تعالیم کتب مقدس نباید وجود داشته باشد. چطور میتوانیم برای این اختلاف آشکار دلیل موجه بیاوریم؟ پاسخ در سوء تفاهم عبارات کتاب مقدس و ترجمههایشان نهفته است.
برای نمونه، در زبان انگلیسی امروزی کلمه «شراب» همیشه به آب میوه تخمیر شده اشاره میکند و اغلب لغتنامههای امروزی فقط این ترجمه را منعکس خواهند کرد. ولی لغتنامههای قدیمیتر نشان میدهند که زمانی کلمه «شراب» به زبان انگلیسی میتوانست به معنای شراب تخمیر شده یا آب انگور تخمیر نشده باشد. این مسئله زمانی که نسخه مشهور کینگ جیمز کتاب مقدس در قرن ۱۷ میلادی ترجمه شد نیز چنین بود. بنابراین زمانی که آیات کتاب مقدس به آب انگور تخمیر نشده یا شراب تخمیر شده اشاره میکنند مترجم ها خیلی به سادگی از کلمه «شراب» برای ترجمه آن به انگلیسی استفاده میکنند. گرچه معنای کلمه در طول زمان تغییر یافت؛ اینگونه شد که خوانندگان امروزی نسخه کینگ جیمز کتاب مقدس، با داشتن تعریف امروزی از «شراب» در ذهنهایشان، میتوانند طبیعتاً فکر کنند همیشه منظور کتاب مقدس از شراب همان شراب تخمیر شده بوده است؛ در صورتی که این اشتباه است.
این وضعیت در زبانهای نوشتاری کتاب مقدس چه عبری (عهد قدیم) و چه یونانی (عهد جدید) نیز موجود بود. انبیایی که عبری نوشتند میتوانستند کلمه تیروش (tirosh) را در اشاره به آب انگور تخمیر نشده استفاده کرده باشند و با اینکه از کلمه یایین (yayin) که هم به شراب تخمیر شده و آب انگور تخمیر نشده اشاره میکند استفاده کرده باشند. چگونه یک خواننده بفهمد کدامیک، تفسیر درستی است؟ فقط از طریق مفهوم آیات.
وضعیتی مشابه در یونان قدیم وجود داشت. نویسنده میتوانست کلمه گلیوکس (gleukos) را برای آب انگور تخمیر نشده استفاده کرده باشد یا اینکه کلمه اُینوس (oinos) که هم به شراب تخمیر شده و آب انگور تخمیر نشده اشاره میکند را استفاده کرده باشند. چطور خواننده تفاوت بین این دو را بفهمد؟ دوباره میگویم که این موضوع فقط از طریق مفهوم آیات قابل درک است.
این میتواند برای خوانندگان امروزی کمی مشکل ساز باشد زیرا که در بسیاری از زبانهای امروزی اصطلاحات معینی هم برای آب انگور و هم شراب تخمیر شده وجود دارد. آنها یک کلمه را برای هر دو استفاده نمیکنند. با این حال کسانی که زبان عربی قدیمی را مطالعه کردهاند میدانند که کلمات قدیمی اغلب معانی بسیاری داشتند که آنها را از متنی که در آن نوشته شده بودند درک میکردند.
حتی بسیاری از محققان راهنمای کتاب مقدس و لغتنامههای کتاب مقدس پذیرفتهاند که فقط یک نوع شراب در کتاب مقدس وجود دارد: شراب تخمیر شده. بنابراین کاملاً قابل درک است که یک خواننده متوسط کتاب مقدس بتواند در این رابطه گیج بشود. اگر خواننده مایل است تحقیقاتی که ثابت میکنند کلمات یایین (عبری) و اُینوس (یونانی) در کتاب مقدس به معنای آب انگور تخمیر نشده و شراب تخمیر شده است را بررسی نماید، رساله دکتری رابرت تیکات (Robert Teachout) از مدرسه الهیات دالاس و همچنین کتابی از سموئل باکچیوکچی (Samuel Bacchiocchi) که در برگیرنده این مبحث است را به او پیشنهاد میکنیم.
سردرگمی در این رابطه تقریباً در ترجمههای فارسی نیز یافت میشود آنجا که یایین و اُینوس هر دو بطور یکسان به «شراب» ترجمه شدند. ما معتقدیم که کتاب مقدس مصرف الکل بعنوان نوشیدنی را از نظر روحانی اشتباه میداند. آیاتی که بطور مثبت درباره شراب سخن میگویند به آب انگور تخمیر نشده اشاره میکنند و آیاتی که بطور منفی درباره شراب سخن میگویند به شراب تخمیر شده اشاره میکنند. بنابراین کتاب مقدس خودش را انکار نمیکند و ایماندارن را در یک استاندارد بالای سلوک روحانی نگاه میدارد.
در ادامه به توضیحاتی بسیار مختصر به برخی نقل قولهای جنجالی معمول خواهیم پرداخت.
یوحنا باب ۲ آیات ۱ الی ۱۱ عروسی در قانای جلیل
بعنوان اولین معجزه از خیل زیاد معجزات، عیسی مسیح در جشن عروسی در قانای جلیل آب را به «شراب» تبدیل کرد. بسیاری میپندارند که مهمانان در جشن عروسی شراب تخمیر شده نوشیده بودند زیرا مردمان باستان نمیدانستند چطور آب انگور را نگهداری کنند. این موضوع واقعیت ندارد زیرا که آنها میدانستند که چگونه اینکار را انجام بدهند. به نظر شما ما از کجا دستور تهیه شیره انگور را بدست آوردیم؟ برخی نیز فکر میکنند که آب انگور به طور طبیعی به شراب تبدیل میشود. ولی این نیز حقیقت ندارد. زمانی که از آب انگور در شرایط خیلی خوب نگهداری نشود، فاسد شده و غیر قابل نوشیدن میشود. مردمان باستان باید سعی و تلاش بیشتری بخرج میدادند تا شراب تخمیر شده را به شکل قابل آشامیدن نگهدارند تا اینکه آب انگور را به شکل قابل استفاده. آنها میدانستند که چطور آب انگور را به شکل قابل استفاده تا یک سال یا حتی برخی اوقات طولانی تر نگهداری کنند!
اگر همانطور که برخی ادعا میکنند مهمانان عروسی قبل از معجزه مقدار زیادی شراب تخمیر شده نوشیده بودند و عیسی نیز بطور معجزه آسایی حدوداً ۴۵۰ الی ۶۰۰ لیتر شراب عالی برایشان تولید نمود، این موضوع چگونه ذات روحانی عیسی را بازتاب میدهد؟ عیسی در زندگیاش کاملاً پاک بود، هیچ گناهی مرتکب نشد و به دیگران آموخت تا به کتب مقدس احترام بگذارند. آیا امکان پذیر است که او با دادن شراب بیشتر به مردمان احتمالاً مست از مستی چشم پوشی کرده باشد؟ این امری است نامناسب. توضیح درخور این است که کلمه اُینوس (oinos) در اینجا به آب انگور تخمیر نشده اشاره میکند.
متی باب ۲۶ آیات ۲۰ الی ۲۹؛ مرقس باب ۱۴ آیات ۱۷ الی ۲۵؛ لوقا باب ۲۲ آیات ۱۴ الی ۲۰: عشای ربّانی (شام خداوند)
عبارت «شراب» در هیچ یک از این نقل قولها نیامده است ولی به جای آن عبارت «میوه درخت مو» ظاهر میشود. مورخ قرن اول میلاد که جوزفوز (Josephus) نام داشت دقیقاً از همین عبارت برای ترجمه آب انگور تخمیر نشده استفاده میکند.
علاوه بر این عیسی آیین عشای ربانی را در جریان شام عید پسح آنجا که هیچ خمیر مایهای مجاز نبود برقرار نمود. نوشیدنی شام پسح نمیتوانست شراب تخمیر شده باشد چراکه در آنصورت مظهر شایسته از خون پاک و بی عیب مسیح نمیشد!
اعمال رسولان باب ۲ آیه ۱۳: روز پنطیکاست
پنجاه روز بعد از مرگ و قیام عیسی مسیح، حواریون عیسی قدرت روح القدس را که او به آنها وعده داده بود دریافت کردند. این واقعه در دوران پنطیکاست رخ داد زمانی که اورشلیم پر از زائران سراسر جهان بود. ناگهان حواریون به زبانهایی شروع به صحبت کردند که قبلاً نمیدانستند، رستاخیز عیسی مسیح از قبر را علناً اعلام کردند. زائرین از اینکه این افراد ساده جلیلی به زبانهای خارجی صحبت می کنند متعجب شده بودند! اما بعضی از آنها این معجزه خدا را درک نکردند و حواریون را مسخره کردند.
بعضی مسخره کنان گفتند: «اینها از شراب تازه مست شده اند.» اعمال رسولان باب ۲ آیه ۱۳.
پطرس این چنین مسخره کنندگان را مورد خطاب قرار داد:
«برخلاف تصور شما این مردان مست نیستند زیرا تازه ساعت نه صبح است.» اعمال رسولان باب ۲ آیه ۱۵.
امروزه برخی مسیحیان در دفاع از مصرف شراب میگویند این آیات نشان میدهند که مسیحیان کلیسای اولیه شراب تخمیر شده مینوشیدند. آنها ادعا میکنند که مسخره کنندگان حواریون را متهم نمیکردند مگر اینکه آنها را در فرصتهای دیگر در حال نوشیدن شراب تخمیر شده دیده باشند. آنها میپندارند که «شراب تازه» ذکر شده در این آیه همان شراب تخمیر شده است. علاوه بر این، این افراد ادعا میکنند که پطرس نگفت که حواریون از الکل امتناع کردند بلکه فقط آن ساعت برای نوشیدن خیلی زود بود.
مسخره کنندگان برای اتهام زدن به واقعیت نیاز ندارند. پس این ایده که مسخره کنندگان حواریون را در فرصتهای دیگر در حین نوشیدن شراب دیده بودند یک گمان بی پایه و اساس است. کلمه گلیوکس (gleukos) به «شراب تازه» ترجمه شد که معنی آب انگور میدهد. پاسخ پطرس به ایشان که برای نوشیدن خیلی زود است، چیز سادهای بود که مسخره کنندگان میتوانستند آنرا درک کنند. اگر پطرس میگفت، «ما شراب نمی نوشیم، پس غیر ممکن است که مست باشیم» پس مسخره کنندگان میتوانستند بگویند، «شما در خفا شراب مینوشید.» احتمال دیگر این است که چون مسخره کنندگان از کلمه گلیوکس (gleukos) استفاده کرده اند، پطرس نمیتوانست بگوید، «ما شراب نمینوشیم.» اگر اینچنین بود این بدان معنا بود که حواریون آب انگور ننوشیدند که البته صحت نخواهد داشت.
اگر مسخره کنندگان میخواستند حواریون را به مست شراب تخمیر شده متهم کنند پس چرا از کلمه گلیوکس (gleukos) بجای اُینوس (oinos) استفاده کردند؟ احتمالاً حواریون در مخالفت نسبت به استعمال شراب مشهور بودند و مسخره کنندگان در واقع میگفتند «نگاه کنید اینها که هرگز الکل را لمس نکرده اند با آب انگور مست شدهاند!»
رساله اول به قرنتیان باب ۱۱ آیه ۲۱: عشای ربانی در قرنتیان
رساله اول و دوم به قرنتیان نامههایی بودند که پولس رسول به ایمانداران قرنتس از یونان نوشت. از نامههای مشهود است که ایمانداران مشکلاتی داشتند و از پولس رسول در این زمینه توصیه میخواستند. یکی از بحثها در حین برگزاری مراسم عشای ربانی اتفاق افتاده بود. این زمانی است که ایمانداران در بزرگداشت مرگ قربانی عیسی متفقاً نان فطیر میخوردند و آب انگور مینوشیدند. در قرنتس مراسم عشای ربانی همراه با صرف غذا جشن گرفته میشد، هر کس غذایی میآورد و آنرا با دیگران سهیم میشد. حداقل این چیزی بود که قرار بود اتفاق بیفتد.
ظاهراً برخی افراد سهیم شدن غذای خود را با دیگران نپذیرفتند و در نتیجه ثروتمندان برای خوردن بسیار و فقرا خیلی کم داشتند. تقسیم نکردن بر خلاف مقصود و روح صرف غذا بود. پولس در رساله اول به قرنتیان باب ۱۱ آیه ۲۱ میگوید:
زیرا در هنگام خوردن هر کسی با عجله شام خود را می خورد و در نتیجه عدهای گرسنه میمانند در حالیکه دیگران مست میشوند.
این رویداد کتاب مقدس میگوید که برخی افراد مست بودند. برخی مسیحیان معتقدند که نوشیدنیهای الکلی در آیین صرف غذا معمول بودند و این مسئلهای عادی بود. آیا این موضوع حقیقت دارد؟ اول از همه، ایماندارن قرنتس در اشتباه بودند و پولس داشت آنها را اصلاح میکرد. پس حتی اگر اهالی قرنتس داشتند الکل مینوشیدند، این بدین معنا نیست که مصرف الکل امری پسندیده و عادی برای ایماندارن است. پولس رفتار اهالی قرنتس را محکوم میکند اما توضیح بهتری نیز برای این نقل قول وجود دارد.
افعال یونانی مِتیو (methuo) و متیوسکو (methusko) میتوانند معنای مست شدن بدهند؛ اما معنای سیر شدن نیز میدهند. در اینجا کلمه مِتیو (methuo) در مقایسه با کلمه گرسنه استفاده شده است. ترجمه اینگونه خواهد بود، «هر کسی با عجله شام خود را میخورد و در نتیجه عدهای گرسنه میمانند در حالیکه دیگران کاملاً سیر میشوند.»
مترجمان نسخه جدید کینگ جیمز خواستند که متیوسکو (methusko) را به «مست» ترجمه کنند. اگر مترجمان به لغتنامههای یونانی مراجعه کنند میفهمند که چرا آنها این کار را انجام دادند.
اگر برخی از لغتنامههای یونانی را بررسی کنید خواهید دید که این دو کلمه متیو (methuo) و متیوسکو (methusko) فقط بعنوان مست شدن تعریف شده اند. متأسفانه این لغت نامهها ناقص هستند چرا که این کلمات بطور وضوح معانی دیگری دارند. بیایید برخی نمونهها را با هم بررسی کنیم. مزامیر باب ۲۳ آیه ۵ در هفتادگانی (Septuagint) نسخه یونانی عهد قدیم یهودی در قرن سوم قبل از میلاد به این شکل ترجمه شده است:
سفرهای برای من به حضور دشمنانم میگسترانی. سر مرا به روغن تدهین كردهای و كاسهام لبریز شده است. مزامیر باب ۲۳ آیه ۵.
عبارت «کاسهام لبریز شده است» کلمه یونانی متیوسکو (methusko) است. هیچ کس این را بعنوان «مست شدن» ترجمه نمیکند. مثال دیگر در مزامیر باب ۶۵ آیه ۱۰ جایی که فعل «سیراب میکنی» در این جمله «پشتههایش را سیراب میكنی،» کلمه متیوسکو (methusko) است. در ارمیاء باب ۳۱ آیه ۱۴ میخوانیم:
و خداوند میگوید: «جان كاهنان را از پیه تر و تازه خواهم ساخت و قوم من از احسان من سیر خواهند شد.» ارمیا باب ۳۱ آیه ۱۴.
فعل «تر و تازه خواهم ساخت» متیوسکو (methusko) است که در اینجا معنی مستی نمیدهد.
در حالی که در بسیاری از ترجمههای انگلیسی یوحنا باب ۲ آیه ۱۰ به نظر میرسد که مردم مست بودند در حالی که در کتاب مقدس ترکی کلمه متیوسکو (methusko) را بدرستی ترجمه کرده است. زیاد نوشیدن درست است.
بنابراین کلمه مِتیو (methuo) در رساله اول به قرنتیان باب ۱۱ آیه ۲۱ باید به «پُر» یا «سیر شدن» ترجمه بشود. ثروتمندان در قرنتس تا آنجا میخوردند تا اینکه سیر شوند در حالیکه فقرا گرسنه باقی میماندند.
رساله به افسسیان باب ۵ آيه ۱۸: مست شراب نشوید.
مست شراب نشوید زیرا شراب شما را به سوی کارهای زشت می کشاند؛ بلکه از روح القدس پر شوید. رساله به افسسیان باب ۵ آیه ۱۸.
برخی افراد از این نقل قول برای توجیه مصرف متعادل الکل استفاده میکنند. آنها دلیل میآورند که پولس نمیخواست مصرف الکل را ممنوع کند و گرنه میگفت، «شراب ننوشید.» ولی از آنجا که کلمه اُینوس (oinos) هم به معنی شراب است هم آب انگور، اگر او اینچنین گفته بود در نتیجه آب انگور را هم ممنوع کرده بود. مسئله دیگری که مشاهده میکنیم این است که پولس مست بودن را با شراب میسنجد و پر بودن را با روح القدس. او پر شدن محدود یا فقط یک ذره از روحالقدس را پیشنهاد نمیکند؛ به همین صورت او مصرف حتی مقدار کم شراب را نیز تأیید نمیکند؛ هدف گفته او این نیست. منشاء عمل بود که مورد توجه قرار داشت. او شراب را با روحالقدس مقایسه میکند. عبارت «که عیاشی است» به چه اشاره میکند؟ آیا به خود شراب اشاره میکند یا به عمل مست بودن؟ از لحاظ دستور زبانی میتواند به هر دو اشاره داشته باشد. ولی شاید در اینجا منظور پولس خود شراب بوده باشد که سبب عیاشی میشود. استحکام در مابقی تعالیم کتاب مقدس بطور شفاف نشان میدهد که پولس مصرف متعادل شراب را تأیید نکرده است.
رساله اول به تیموتائوس باب ۵ آیه ۲۳: از این پس دیگر آب ننوش بلکه کمی شراب هم شراب بخور تا شکم تو را تقویت کند…
مدافعان مصرف نوشیدنیهای الکلی اغلب به سرزنش دوستانه پولس به خادم جوان تیموتائوس بعنوان اجازهای برای مصرف آن اشاره میکنند.
از این پس دیگر آب ننوش بلکه کمی شراب هم بخور تا شکم تو را تقویت کند زیرا اغلب مریض هستی. رساله اول به تیموتائوس باب ۵ آیه ۲۳.
افراد اظهار میکنند که هیچ مشکلی در خود شراب وجود ندارد وگرنه پولس تیموتائوس را اینگونه نصیحت نمیکرد.
در ابتدا پولس معمولاً ایمانداران را به نوشیدن آزادانه شراب برای لذت بردن توصیه نمیکند، بلکه خود تیموتائوس باید «مقدار اندکی» شراب بعنوان دارو مصرف کند. کلمه یونانی «استفاده کردن» است و نه «نوشیدن». ما این ترجمه را در ترجمه ترکی عهد جدید مییابیم. کلمه «استفاده کردن» به کاربرد شفابخش «شراب» اهمیت میدهد و نه بعنوان یک نوشیدنی. عمل مخلوط کردن یک پیمانه از آب انگور با دو، سه، پنج یا بیشتر از پیمانه آب در دنیای باستان امری معمول بود. در دوران باستان مخلوط کردن یک پیمانه آب انگور با دو یا سه یا حتی بیشتر پیمانه آب امری عادی بود. بخصوص وقتی به میبینیم که در آن دوران ماندگاری آب انگور با جوشاندن و تبدیل آن به شیره غلیظ بیشتر هم میشد؛ و هر وقت میخواستند که شیره را بنوشند فقط به آن آب اضافه میکردند. حال ببینیم که آیا «شراب» ذکر شده الکلی بود یا غیر الکلی.
عموماً خوانندگان فرض میکنند که «شراب» در این آیه الکلی بوده است. همانطور که قبلاً دیدیم، اُینوس (oinos) میتواند هم شراب باشد هم آب انگور. این مورد کدامیک از آنها بود؟ اول، اگر میخواهیم سازگاری با بخشهای دیگر کتاب مقدس را ادامه بدهیم (برای نمونه امثال سلیمان باب ۲۰ آیه ۱) اینکه پولس به آب انگور اشاره میکند قابل قبولتر است. تیموتائوس خادمی جوان بود و پولس به او در رابطه با انتصاب سرپرستان کلیسا پند میدهد:
این گفته درست است که اگر کسی مایل به سرپرستی در کلیسا باشد، در آروزی کار بسیار خوبی است. سرپرست کلیسا باید مردی بیعیب، صاحب یک زن و خویشتندار، هوشیار، منظم، مهماننواز و معلمی توانا باشد؛ او باید ملایم و صلح جو باشد، نه میگسار و جنگجو و پول پرست. بلکه خانواده خود را به نیکویی اداره کند و فرزندان خویش را در کمال وقار مطیع گرداند، (زیرا اگر مردی نداند که اهل خانهٔ خود را تدبیر کند، چگونه کلیسای خدا را نگاهبانی مینماید؟) رساله به تیموتائوس باب ۳ آیات ۱ الی ۵.
خادمی که شراب مینوشد برخلاف توصیه پولس عمل میکند و یک سرمشق غلط را برای دیگران وضع میکند. البته استدلالهای دیگری برای درک اینکه پولس به آب انگور اشاره میکرد و نه شراب وجود دارند.
مدارک مکتوب متعلق به دوران باستان نشان میدهند که شیره انگور را با آب بعنوان علاجی برای کسالتهای شکمی مخلوط میکردند. ساموئل باکچیوکچی (Bacchiocchi) اینگونه گفته آتِنیوس نویسنده سال ۲۸۰ بعد از میلاد را یاد کرد، «بگذارید شراب شیرین را بنوشد (glukon oinon)، یا با آب مخلوط کنید یا گرم نمایید، بخصوص آن نوع را که پروتروپُس (protropos) مینامند، گلوکز (glukus) شیرین لِزبین (Lesbian)، که برای شکم خوب است؛ زیرا که شراب شیرین شخص را سرمست نمیکند.» کلمه پروتروپُس (protropos) نامی به زبان لاتین برای آب انگور تخمیر نشده بود. کلمه «لِزبیَن» از کلمه افواِمیناتوم (effoeminatum) ترجمه شده است که آب انگور تخمیر نشده شیرین است.
چرا پولس از این عبارت « از این پس دیگر آب ننوش» استفاده کرد؟ شاید تیموتائوس مثل آنچه کاهنان و نذیرهها (Nazarites) در عهد قدیم انجام دادند از آب انگور تخمیر شده و تخمیر نشده امتناع ورزیده بود. حتی پولس ممکن است این را هم به او توصیه کرده باشد؛ آیا سرپرست کلیسا باید از کاهنان عهد قدیم پاکی کمتری داشته باشد؟ احتمالاً تیموتائوس فقط آب مینوشید؛ اما درست همین جا در رساله اول به تیموتائوس باب ۵ آیات ۲۲ و ۲۳، در حالیکه هنوز او را توصیه به پاک ماندن میکند، پولس به او گفت که او نباید بخاطر بیماری شکمش فقط خود را به نوشیدن آب محدود کند. به زبان دیگر مخلوطی از شیره انگور و آب به شکمش کمک میکرد.
در دستگذاری کسی برای خدمت خداوند عجله نکن و در گناهان دیگران شریک نباش، خود را پاک نگه دار و از این پس دیگر آب ننوش بلکه کمی شراب هم بخور تا شکم تو را تقویت کند زیرا اغلب مریض هستی. رساله اول به تیموتائوس باب ۵ آیات ۲۲ الی ۲۳.
نتیجه میگیریم که پولس قصد نداشت با گفته کتاب مقدس مخالف کند و از مصرف الکل بعنوان نوشیدنی برای ایمانداران چشم پوشی نماید. او داشت خدمتگذاری بسیار وظیفه شناس را پند میداد که اتفاقاً برای حفظ خلوص بالا در همه امور فقط آب مینوشید درست مانند کاهنان عهد قدیم. ولی پولس پیشنهاد میکند که اگر او همراه با آب کمی شیره انگور نیز بنوشد برای بیماری او داروی خوبی خواهد بود.
رساله اول به تیموتائوس باب ۳ آیه ۸: همچنین خادمان کلیسا باید موقر باشند، … از افراط در شرابخواری بپرهیزند.
برخی مسیحیان با مراجعه به این آیه میگویند نوشیدن شراب گهگاه ایرادی ندارد. اینان استدلال میآورند که اگر پولس از گفتن خادمان نباید شراب بنوشند منظوری داشت او خیلی راحت بجای «اِفراط در شرابخواری» می گفت «از شرابخواری بپرهیزید». آنها دلیل میآورند که میزان مستی شراب مشکل ساز است و نه نوشیدن خود شراب. آیا این گفته اعتبار دارد؟
کتاب مقدس درباره خود شراب چه میگوید؟
پس فریفته شراب سرخ فام نشو که در جام به تو چشمک میزند و بعد آهسته از گلویت پایین میرود. در آخر، همچون مار تو را خواهد گزید و مانند افعی تو را نیش خواهد زد. چشمانت چیزهای عجیب و غریب میبینند و گرفتار وهم و خیال میگردی. امثال سلیمان باب ۲۳ آیات ۳۱ الی ۳۳.
زمانی که کتاب مقدس به ایمانداران میگوید که حتی فریفته شراب نشوید، چرا باید تغییر رویه بدهد و بگوید شما میتوانید مقدار کمی از آن را بنوشید؟ این نقل قول در امثال سلیمان نشان میدهد که مشکلی با خود شراب تخمیر شده وجود دارد و نه با مقدار مصرف آن.
رساله اول به تیموتائوس باب ۳ آیه ۸ بخشی از یک قطعه منتخب است که در رابطه با صلاحیتهای سرپرستان و خادمان کلیسا و همسرانشان سخن میگوید. اگر آیات وسیعتری از این نقل قول و اصطلاحات بکار رفته را بررسی کنیم بهتر مفهوم واقعی آنرا میتوانیم درک کنیم.
در رساله اول به تیموتائوس باب ۳ آیه ۲، کتاب مقدس میگوید که سرپرست کلیسا باید «مردی بی عیب» باشد. حال بپرسیم، «معنی اصلی این کلمه یونانی چیست؟»
کلمه یونانی، نِفالیُس (nephalios) صفتی است که از ریشه فعل نِفو (nepho) میآید. برخی زبان شناسان معتقدند که فعل از پیشوند نِ (ne) «نه» و کلمه پینو (pino) به معنای «نوشیدن» تشکیل میشود و بصورت تحت اللفظی یعنی «ننوشیدن.» ولی دیگران فکر میکنند خاستگاه کلمه از نِ (ne) «نه» و پوینوس (از اُینوس «شراب») میباشد و بصورت تحت اللفظی یعنی «بدون شراب.» در نسخه جدید کینگ جیمز که در این مقاله نیز ذکر شده است، این کلمه چهار بار بصورت تحت اللفظی به «هوشیار بودن» (رساله اول به تسالونیکیان باب ۵ آیات ۶ و ۸؛ نامه اول پطرس باب ۱ آیه ۱۳؛ باب ۵ آیه ۸) و دوبار بطور تلویحی به «جدی بودن» (نامه اول پطرس باب ۴ آیه ۷) و «هوشیار بودن» (رساله دوم به تیموتائوس باب ۴ آیه ۵) ترجمه شده است. بنابراین معنای ابتدایی این فعل «ننوشیدن» یا «بدون شراب» میباشد. معنای صفت نِفالیُس (nephalios) چیست؟
در ادبیات یونان باستان مثالهای بیشماری از کلمه نِفالیُس (nephalios) به معنای «پرهیز از شراب» وجود دارد. آیا در دوران هِلنِستیک (Hellenistic) (دوران عهد جدید) کلمه به این صورت استفاده میشد؟ جوزفوس (Josephus) که معاصر با پطرس و پولس نویسنده آیات مذکور در بالا میزیست، سندی را نوشت که آنرا یهودیان عهد قدیم (Antiquity of the Jews) مینامند. او مینویسد، «کسانی که جامه های کاهنان را میپوشند در پاکدامنی و هوشیاری (nephalioi) بی عیب و والا مقام هستند، تا زمانی که این جامههای را بر تن دارند اجازه نوشیدن شراب ندارند.» در اینجا جوزفوس شفاهاً کلمه هرگز «شراب ننوشید» را استفاده کرد.
فیلو (Philo) نیز نویسنده معاصر با پطرس و پولس بود. او نوشت که کاهن باید مانند نِفالیُس (nephalios) خدمت کند (برای مثال کاملاً از شراب پرهیز کند.) کلمه نِفالیُس (nephalios) اغلب برای توصیف قربانی ساخته شده بدون شراب استفاده میشد.
معنای اولیه این کلمه «پرهیز کردن از شراب» است؛ که میتواند معنای تلویحی ثانویه «هوشیاری روحی» هم داشته باشد. اما در موردهای بعدی نیازهای هوشیاری جسمی را برطرف نخواهد کرد چرا که پرهیز از استعمال مشروبات الکلی لازمه هوشیاری روحی است.
در آیاتی مذکور در بالا آنجا که پطرس و پولس از فعل نِفو (nepho) استفاده میکنند، میبینیم که کسانی که برای ظهور دوباره خداوند خود را آماده میکنند باید هوشیار باشند، (برای مثال نوشیدنی الکلی منوشند.) که مفهومی طبیعی و دقیق را میرساند. پس حیرت انگیز نیست که چنین الزاماتی را برای سرپرستان کلیساها در نظر بگیریم. در رساله اول به تیموتائوس باب ۳ آیه ۱۱ سرزنش دوستانه برای همسران خادمان که باید نِفالیُس (nephalios) باشند نیز استفاده شده است. آیا عجیب نخواهد بود که کتاب مقدس بخواهد سرپرستان کلیسا و زنان خادمان را به پرهیز ار الکل دعوت نماید، اما خادمان میتوانستند در مصرف شراب خودشان میانه رو باشند؟
هنگامی که نویسنده کتاب مقدس چیزی را در زیاده روی ممنوع میکند (برای مثال، در شرابخواری افراط نکنید) اینکه ما میتوانیم آنرا بطور ملایم انجام بدهیم تصوری غلط است. در نامه اول پطرس باب ۴ آیه ۴ نوشته شده است:
و اکنون آنها از اینکه شما دیگر در چنین زندگی بی بند و بار آنها شرکت نمیکنید، تعجب میکنند و از شما بد میگویند.
آیا پطرس میگوید، بر شما رواست که با آنها در زندگی بی بند و بارشان شرکت کنید تا وقتی که هنوز غرق نشدهاید؟ آیا یک کم عیاشی برای خدا قابل قبول است؟
چرا برخی از لغتنامههای یونانی نِفالیُس (nephalios) را به مصرف متعادل شراب ترجمه میکنند؟ وقتی شواهد و قرائن را بررسی میکنیم که میگویند این کلمه باید بعنوان پرهیز از مصرف مشروبات الکلی درک بشود. چرا سعی و تلاش بسیاری توسط کلیساها به انجام میرسد تا از نوشیدن الکل با همه زیانهایش دفاع کنند؟ آیا ایمانداران نباید در انتظار ظهور قریب الوقوع عیسی مسیح کاری را که یوحنا از آنها خواسته را انجام بدهند؟
ای دوستان عزیز، اکنون ما فرزندان خدا هستیم، اما معلوم نیست که در آینده چه خواهیم شد. ولی همین قدر میدانیم که وقتی مسیح ظهور کند، ما مثل او خواهیم بود، زیرا او را آنچنان که هست خواهیم دید. هر که در مسیح چنین امیدی دارد خود را پاک میسازد، همانطور که مسیح پاک است. نامه اول یوحنا باب ۳ آیات ۲ الی ۳.
نگرش کتاب مقدس در قبال الکل استوار و بدون تغییر است؛ و به ما میآموزد که نباید در آن شرکت جوییم. آیا چشم براه ظهور دوباره عیسی مسیح هستید؟ آیا میخواهید که پاک و خالص باشید؟ پس چه باید انجام بدهید؟
آیا پولس در رساله به تیموتائوس باب ۳ آیه ۲ میتوانست از نِفالیُس (nephalios) به مقصود کنایهای استفاده کند (برای مثال، «مراقب، استوار و جدی بودن.») ممکن است ولی باورکردنی نیست. وقتی میبینیم که کلمه بعدی در لیست سوفرُن (sophron) بمعنای خوددار و معقول است، در نتیجه تأیید را بر ترجمه تحت اللفظی نِفالیُس بعنوان هوشیار معطوف مینماید. زیرا پرهیز از مصرف الکل زیربنای محسوس جسمی است.
استدلال برخی این است که اگر منظور پولس در رساله به تیموتائوس باب ۳ آیه ۲ از نِفالیُس «هوشیاری» بوده است، او دیگر کلمات « میگسار نباشید» را در آیه ۳ اضافه نمیکرد. توضیح بسیار سادهای برای این موضوع وجود دارد.
عبارت یونانی مِ پارِاینُس (me paroinos) بطور تحت اللفظی یعنی «بدور از شراب» که مکانی است که در آن شراب مصرف میشده است. سرزنش دوستانه شاید اینگونه ترجمه شود: نه کسی که درپی میکده یا مهمانیهای میگساری است.
نتیجه میگیریم سرزنش دوستانه به خادمان که «میگسار نباشید» دارای صنعت اغراق است و نشان نمیدهد که آنها میتوانند مقدار اندکی شراب بنوشند.
سفر تثنیه باب ۱۴ آیه ۲۶: شراب و نوشیدنی تخمیر شده.
در عهد قدیم، خدا به قوم اسرائیل تعلیم داد که ده درصد تمام محصولات شان را به مکانی که خداوند برای پرستش در نظر گرفته است ببرند تا فیض بخشنده خدا در فصل برداشت محصول را بیاد آورند. در حالی که در آنجا همراه با دیگر ایمانداران از احسانش بخورند و بیاشامند. این ده درصد دومین ده درصد به اضافه ده درصدی بود که برای حمایت لاویان استفاده میشد.
«از تمام محصولات زمینهای خود هر ساله ده درصد را کنار بگذارید.» سپس به مکانی که خداوند خدایتان برای پرستش انتخاب کرده است بروید و در آنجا در حضور او ده درصد غلّه، شراب، روغن زیتون و نخست زادگان گله هایتان را بخورید. این کار را انجام دهید تا بیاموزید که چگونه همیشه، به خداوند احترام بگذارید. سفر تثنیه باب ۱۴ آیات ۲۲ الی ۲۳.
برای آنان که خانهشان از معبد دور بود شرطی وجود داشت، زیرا که برایشان دشوار بود تا ده درصد محصولاتشان را به آنجا ببرند. آنها اجازه داشتند تا ده درصد محصولاتشان را بفروشند و پولش را به اورشلیم ببرند و آنچه را که میخواهند برای شادمانی بخورند و بنوشند از آنجا بخرند.
«اگر معبد از خانه شما بسیار دور است و شما نمی توانید ده درصد محصولاتی را که خداوند با آنها شما را برکت داده است، به آنجا ببرید؛» آنگاه آنها را بفروشید و پولش را به مکانی که خداوند برای پرستش خود برگزیده ببرید. «در آنجا هر آنچه که می خواهید بخرید، از جمله گاو، گوسفند، شراب (yayin) یا نوشیدنی مشابه (shekar) و در حضور خداوند خدایتان شما و خانواده تان بخورید و شادمانی کنید. سفر تثنیه باب ۱۴ آیات ۲۴ الی ۲۶.
ما در بسیاری از ترجمههای انگلیسی و فارسی میبینیم که کلمه شِکَر (shekar) به نوشیدنی تخمیر شده ترجمه شده است. برخی معتقدند که خدا مصرف الکل را بعنوان بخشی از شادمانی در احسان خویش نادیده گرفته بود. به چند دلیل این موضوع صحت ندارد.
اول اینکه، در تناقص با همه آنچیزی است که ما درباره طرز برخورد خدا با الکل دیدهایم. چرا او انجام این عمل را در چنین جشن مقدسی مجاز شمرد؟ دوم اینکه به نظر عجیب میآید که خدا افرادی که نزدیک به معبد زندگی میکنند را مجبور به نوشیدن آب انگور (tirosh) نماید اما به کسانی که از راه دور می آیند بگوید الکل بخرید! اگر قرار است که کتاب مقدس ثابت قدم باشد، پس چگونه میتوانیم این اختلاف آشکار را رفع نماییم؟
اینکه کلمه شِکَر (shekar) در زبان عبری بیشتر اوقات در کتاب مقدس به معنای نوشیدنی الکلی استفاده شده است صحت دارد. اما آیا فقط همین معنی را میدهد؟ خیر. شِکَر می تواند به نوشیدنی شیرین که از خرما یا عسل ساخته می شود نیز ترجمه شود. کلماتی که در زبان آرامی سوری و عربی به شراب نخل یا خرما معنا میشوند هم ریشه کلمه شِکَر هستند. آیا شراب خرما الکلی بود؟ شاید، اما آیه نشان خواهد داد که به کدامیک اشاره میشده است. اینکه کلمه شِکَر در این آیه به نوشیدنی شیرین و غیر الکلی اشاره می کند معنیدار است. ردپای کلمات انگلیسی شکر یا شربت سیب میتواند به این کلمه عبری برسد. البته شکر در زبان فارسی یعنی شیرین و نه تلخ مانند الکل.
همین مشکل ترجمه در اشعیا باب ۲۴ آیه ۹ نیز وجود دارد.
تاکستانها خشک میشوند و شراب کمیاب میشود. حتی کسانی که زمانی آدمهای شادی بودند، اکنون افسرده هستند. موسیقیهای شادی که با چنگ و طبل مینواختند خاموش شده است. دیگر کسی آواز خوشی در کنار جام شراب نمیسراید و دیگر کسی از مزه شراب (شِکَر) لذت نمیبرد. اشعیا باب ۲۴ آیات ۷ الی ۹.
نوشیدنی الکلی به اندازه کافی تلخ است. پس چرا نبی چنین میگوید؟ ولی اگر گمان کنیم که کلمه شِکَر در اینجا نوشیدنی شیرین باشد آنگاه است که سوگواری قابل فهم میشود. بخاطر غم و اندوه مردم آب انگور را با آواز خوانی نمینوشند. در همین آیه حتی نوشیدنی شیرین (شِکَر) به کام نوشندگان آن تلخ است.
امثال سلیمان باب ۳۱ آیه ۶: شراب تخمیر شده را بده….
شراب تخمیر شده را به کسانی بده که در انتظار مرگ هستند و شراب به کام کسانی بریز که در بدبختی و تلخکامی به سر میبرند، تا بنوشند و بدبختی و ناکامی خود را فراموش کنند. امثال سلیمان باب ۳۱ آیات ۶ الی ۷.
آیا کتاب مقدس در اینجا برعلیه خودش حرف میزند و مصرف الکل را به کسانی که افسردهاند توصیه میکند؟ مفهوم متن کاملاً بلعکس است. دو آیه قبل چنین میگوید:
ای لموئیل، پادشاهان را نمیشاید كه شراب بنوشند و نه امیران را كه مسكرات را بخواهند. مبادا بنوشند و فرایض را فراموش كنند و داوری جمیع ذلیلان را منحرف سازند. امثال سلیمان باب ۳۱ آیات ۴ الی ۵.
این آیات امری متفاوت را ترسیم می کند. درخور نیست که تصمیم گیرندگان الکل بنوشند. آیا ایماندارن در مسیح تصمیم گیرندگان هستند؟
لکن شما قبیله برگزیده و کهانت ملوکانه و امت مقدس و قومی که ملک خاص خدا باشد هستید تا فضایل او را که شما را از ظلمت، به نور عجیب خود خوانده است، اعلام نمایید. رساله اول پطرس باب ۲ آیه ۹.
پس نوشیدنی الکلی برای چه کسی مناسب است؟ شاید آیات کتاب مقدس تقابلی کنایه آمیز را نشان میدهند. اگر برای کسی خوب است برای کسانی است که در حال مرگ هستند. شاید هم بگوید الکل میتواند برای خلاصی از درد و رنج کسی که بخاطر مردن دردی مشقت بار میکشد مورد استفاده قرار بگیرد. ما استفاده پزشکی از الکل را بخصوص زمانی که چیز دیگری موجود نیست انکار نمیکنیم. ولی توجه داشته باشید که زمانی که عیسی مسیح را به صلیب کشیدند به او شراب دادند تا بنوشد ولی او آنرا قبول نکرد (مرقس باب ۱۵ آیه ۲۳). در حالی که سرکه را قبول کرد (یوحنا باب ۱۹ آیات ۲۹ و ۳۰).
بنابراین ما هیچ توصیهای در رابطه با مصرف الکل بعنوان یک نوشیدنی در امثال سلیمان باب ۳۱ آیه ۶ نمیبینیم.
نتیجه گیری کلی
کتاب مقدس ثابت قدم است و نشان میدهد که الکل برای ایمانداران نامناسب است. ولی مشاهده سرسختی مطالبه این جامعه مسیحی در دفاع از مصرف آن حیرت انگیز است. ما حتی میبینیم که این امر در میان محققان و مترجمان نیز باب شده است. آنان که پاکی و خلوص را میطلبند و خود را برای ظهور دوباره عیسی مسیح آماده میکنند مصرف آنرا بعنوان نوشیدنی عمومی ترک خواهند کرد و میخواهند تا نمونهای از تقدس در همه چیز باشند.